Metody nauczania wykorzystywane w naszym przedszkolu
W naszym przedszkolu do pracy z dziećmi wykorzystujemy elementy następujących metod:
- Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz – poprzez odpowiednio zorganizowaną zabawę metoda pozwala wielozmysłowo uczyć liter, znaków matematycznych, wprowadza dziecko w świat mowy pisanej, uczy posługiwać się symbolami oraz przygotowuje technicznie do pisania. Pozwala także zapobiegać występowaniu trudności w uczeniu się. Celem tej metody jest także kształtowanie lateralizacji (ustalenie ręki dominującej), kształtowanie orientacji w schemacie ciała i przestrzeni. Dziecko poprzez zabawę najpierw kreśli w powietrzu wcześniej pokazany znak, następnie układa go np. z włóczki, dalej palcem kreśli go np., w mące, ryżu w rytm odpowiednio dobranej muzyki. Dzięki tej metodzie jednocześnie rozwijają się u dziecka funkcje wzrokowe, słuchowo-językowe, dotykowo-kinestetyczne (czucie dotyku i ruchu), motoryczne oraz ich współdziałania, czyli integracji percepcyjno-motorycznej. Funkcje te leżą u podstaw złożonej czynności czytania i pisania. MDS reprezentuje zatem polisensoryczne, aktywne podejście do pracy z dziećmi. Występują w niej trzy elementy: element motoryczny to ćwiczenia ruchowe, ruchowo-słuchowe, a także ruchowo-słuchowo-wzrokowe czyli ruchy zharmonizowane z rytmem piosenki, wykonywane podczas reprodukowania znaków graficznych; element słuchowy to piosenki, wierszyki, zdania, wyrazy; element wzrokowy to znaki graficzne (łatwe wzory, wzory literopodobne, litery i znaki matematyczne). MDS to zabawa, która uczy i rozwija, zbliża do siebie dziecko i dorosłego, a także do siebie nawzajem.
- Odimienna metoda nauki czytania Ireny Majchrzak – autorka tej metody odkryła, że dzieci lepiej kojarzą obraz niż dźwięk i oparła swoją metodę na zmyśle wzroku. Nauka oparta jest na różnego typu zestawach ćwiczeniowych, elementarzach i grach. Dziecku prezentowane są obrazy, które łączy ze znaczeniem słowa. Naukę można rozpocząć w momencie, gdy dziecko jest w stanie łączyć znaczenie słowa z jego zapisem graficznym będącym abstrakcją. Według Majchrzak zapis pisemny jest stały i dziecko może się do niego odwołać w każdej chwili. Irena Majchrzak zachęca do rozpoczynania nauki czytania i pisania od własnego imienia dziecka. Znając doskonale brzmienie swojego imienia z łatwością przyswajają sobie informacje o fonetycznych funkcjach liter, które się na nie składają – czyli w naturalny sposób uzmysławiają sobie, że słowo napisane znaczy to samo co słowo mówione. Opierając się na tych spostrzeżeniach Majchrzak opracowała propozycję dydaktyczną, którą nazwała: „Ściana pełna liter”. Jest to pewien system ćwiczeń wizualnych wiodący dziecko od rozpoznania swojego imienia do umiejętności czytania.
- Dziecięca Matematyka Edyty Gruszczyk – Kolczyńskiej – celem edukacji matematycznej w przedszkolu jest wspomaganie rozwoju umysłowego, pozwalającego m.in. na orientację w przestrzeni i czasie, rozumienie pojęcia liczby, umiejętności liczenia, dodawanie, odejmowanie, mierzenie, klasyfikowanie. Edukacja matematyczna metodą E. Gruszczyk – Kolczyńskiej sprzyja stymulowaniu uzdolnień matematycznych u dzieci a także dobrze przygotowuje je do nauki matematyki w szkole. Metoda sprzyja rozwojowi inteligencji operacyjnej dzieci, uodparnia je na sytuacje trudne i rozwija umiejętności matematyczne.
Program edukacji matematycznej wg E. Gruszczyk- Kolczyńskiej obejmuje następujące kręgi tematyczne: orientacja przestrzenna, rytmy, kształtowanie umiejętności liczenia, a także dodawania i odejmowania, wspomaganie rozwoju operacyjnego rozumowania; rozwijanie umiejętności mierzenia długości, klasyfikacja, układanie i rozwiązywanie zadań arytmetycznych, zapoznanie dzieci z wagą i sensem ważenia, mierzenie płynów, intuicja geometryczna, kształtowanie gier przez dzieci, zapisywanie czynności matematycznych. Wymienione kręgi tematyczne zrealizowane są w podanej kolejności, uwzględnia ona, bowiem nie tylko stopniowane trudności, ale także prawidłowości rozwoju dziecka.
- Metoda gimnastyki twórczej (ekspresyjnej) Rudolfa Labana – nazywana jest metodą improwizacji ruchowej Ważną rolę odgrywa tu inwencja twórcza ćwiczących, ich pomysłowość, fantazja, doświadczenie ruchowe. Metoda pozwala na posługiwanie się różnymi formami ruchu: ćwiczenia muzyczno ruchowe, zabawy, taniec, opowieść ruchowa, inscenizacja, improwizacja ruchowa, pantomima. Metoda gimnastyki twórczej daje możliwość rozwijania się w zakresie wyczucia własnego ciała, wyczucia przestrzeni, wyczucia ciężaru ciała (siły), doskonalenia płynności ruchów, w zakresie kształtowania umiejętności współdziałania z partnerem lub grupą.
- Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne – to zestaw ćwiczeń oraz zabaw ruchowych, który wywodzi się z naturalnych potrzeb dziecka. Jej zadaniem jest rozwijanie przez ruch sprawności ruchowej, świadomości własnego ciała, przestrzeni i działania w niej i nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu. Jej zaletą jest naturalność i prostota form ruchowych, dzięki którym ćwiczący poznają własne ciało i uczą się umiejętności koncentracji. Stosowanie metody ma pomóc dziecku w poznaniu siebie, w zdobyciu do siebie zaufania, w poznaniu innych i nauczeniu się ufania im, a w efekcie w nauczeniu się aktywnego i twórczego życia. Zajęcia prowadzone metodą W. Sherborne stanowią element doskonałej zabawy, dając chwile odprężenia, pozwalają rozładować napięcia mięśniowe i emocjonalne.
- Metoda aktywnego słuchania muzyki wg Batii Strauss – dzieci słuchając muzyki wykonują proste ruchy rytmiczne siedząc lub proste ruchy taneczne proponowane przez nauczyciela. Poprzez „aktywne słuchanie” dzieci nieświadomie poznają strukturę utworu muzycznego. Towarzyszące poznawaniu budowy utworu zabawy rytmiczne są pierwszym etapem przygotowującym do wprowadzenia instrumentów perkusyjnych. Kontakt z muzyką jest dla dziecka źródłem twórczych poczynań, różnorodnych poszukiwań, stymuluje dziecko do wyrażania się w tańcu lub śpiewie, kształtuje kulturę muzyczną, rozwija umiejętności słuchania, odczuwanie piękna, rozumienie własnej psychiki, obyczajów, warunków do życia, rozwija poczucie więzi grupowej, rozwija samodzielność, kształci wyobraźnię dźwiękową. Podczas wykonywania ruchów w rytm muzyki można mówić proste wierszyki, rymowanki lub rytmicznie snuć jakąś opowieść.
- Metoda projektów – założeniem tej metody jest wdrażanie dzieci do twórczego myślenia. Ponadto kształtowane są umiejętności współdziałania, współpracy, komunikowania się, rozwijania kompetencji kluczowych, przyjmowanie odpowiedzialności. Wychowankowie wykonują zadania praktyczne i ćwiczenia tematyczne zgodnie ze swoimi zainteresowaniami pod opieką nauczyciela. Praca wykonywana samodzielnie, w grupie lub zespole. Dzieci współpracują ze sobą, a nie rywalizują. Efekt końcowy uzależniony jest od dobrze wykonanej pracy każdej grupy. Zaletą tej metody jest integracja grupy, dzieci mogą wykazać się kreatywnością, uwzględnione są indywidualne zainteresowania, zdolności
i potrzeby dziecka.
- Bajkoterapia – polega na czytaniu literatury odpowiednio dobranej do stanu psychicznego odbiorcy. W literaturze dziecko odnajduje szereg pomysłów na temat tego, jak radzić sobie z własnymi problemami. Zadaniem bajkoterapii jest ukazanie małemu dziecku tego, że problemy, z którymi ono boryka się dopadają również inne osoby i nie jest pozostawiony sam sobie. Tym samym wzmacnia poczucie wartości u młodego człowieka, dzięki czemu dziecko nie wstydzi się mówić o swoich kłopotach i pomaga opracować własny plan działania Słuchając bajki dziecko poznaje bohatera, który ma podobne problemy do tych, które spotykają dzieci w realnym życiu i zauważa, że ów bohater potrafi sobie z nimi radzić. Bajkoterapia przyczynia się do rozwoju wrażliwości społecznej, wyobraźni, poszerza sferę przeżyć, wpływa na poczucie własnej wartości i pozwala uwierzyć we własne siły.
- „Edukacja przez ruch” autorstwa D. Dziamskiej. To system form i metod realizujący założenia integracji sensorycznej, wspomagający proces uczenia się. Wykorzystuje on naturalny spontaniczny ruch organizmu w procesie jego rozwoju. System ten połączył aspekt terapeutyczny z kształcącym. Praca nim polega na wykonywaniu odpowiednich ćwiczeń, wykorzystujących naturalny ruch dziecka, który najczęściej przyjmuje charakter naprzemienny. Ruch wykonywany jest przy odpowiednio dobranej muzyce, wyznaczającej rytm i wyzwalającej naturalną potrzebę aktywności dziecka. Połączenie ruchu z poznawaniem nowego otoczenia, samego siebie, odbywa się poprzez zabawę o charakterze poznawczym. Podczas ruchu dzieci wykonują pewną czynność (np. rysują, malują, składają papier), która stanowi element zabawy i pozwala dziecku zdobywać nowe doświadczenia. Dzieci podczas zabaw połączonych tematycznie ze sobą, wykonują różne prace, które w końcowym etapie zajęć stworzą całość. Dziecięcy wytwór jest wykorzystywany do dalszej pracy z dziećmi, stanowi element poznawczy, daje nowy materiał, który można doświadczać, analizować, syntetyzować przez co poszerza ich wiadomości i pozwala na ćwiczenie nowych umiejętności.
- Pedagogika zabawy-Klanza. Celem tej metody wychowania dziecka jest przede wszystkim wsparcie dzieci i młodzieży w ich indywidualnym rozwoju. Pod uwagę bierze się także kształcenie umiejętności społecznych oraz rozwijanie zainteresowań dziecka przez zabawę. Do cech charakterystycznych dla tej metody zaliczamy: radość, wspólne odkrywanie, pobudzanie do wartościowego przeżywania zabawy zamiast rywalizacji i tworzenia zależności. Działania wychowawcze w tej metodzie mają na celu angażowanie zmysłów dziecka podczas zabawy, nauki wyrażania siebie poprzez ruch czy taniec. Pedagogika zabawy Klanza sprzyja także wzajemnym relacjom i budowaniu szczerej więzi wychowanków pomiędzy sobą.
Ważnym środkiem dydaktycznym w pedagogice zabawy jest chusta animacyjna
Wyróżnia się kilka grup zabaw z użyciem chusty animacyjnej Klanza:
- Zabawy ułatwiające wzajemne poznanie i integrujące grupę
- Zabawy ćwiczące współdziałanie
- Zabawy ćwiczące refleks i spostrzegawczość
- Zabawy ćwiczące zwinność i zręczność– rozwijają takie cechy charakteru jak: pewność siebie, wiara we własne siły i odwaga.
- Zabawy oparte na zaufaniu do grupy– pozwalają doświadczyć jedności i bycia członkiem grupy.
- Zabawy ćwiczące sprawność manualną– rozwijają precyzję ruchów.
- Zabawy ćwiczące umiejętność rozpoznawania kolorów.
- Zabawy doskonalące motorykę organizmu – ćwiczą szybkość, zwinność i wytrzymałość.
- Zabawy oparte na zgadywaniu– ćwiczą percepcję wzrokową, pamięć i spostrzegawczość.
- Zabawy wprowadzające w stan odprężenia i relaksu– wywołują dobry nastrój, rozluźniają oraz likwidują napięcie mięśni i napięcie psychiczne.
- Zabawy przy muzyce.
- Zabawy wymagające dodatkowych rekwizytów.
- Gry.
- Drama– polega na wykorzystaniu gry teatralnej z podziałem na role, stanowiąca wstęp do omówienia problemu.
- Metoda Porannego kręgu. Poranny krąg jest metodą, którą określamy jako wielozmysłową. Obejmuje swym zasięgiem wszystkie zmysły: dotyk, wzrok, słuch, węch i smak. Proponowane w niej oddziaływania mają aktywizować zmysły w sposób odmienny dla każdej pory roku, aby podkreślać zmiany zachodzące w przyrodzie. Świat przyrody jest źródłem zróżnicowanych bodźców. Każda pora roku kojarzy się nam z kolorem, smakiem, obrazem, zapachem itp. Metoda Porannego Kręgu przypisuje każdej z pór roku inną symbolikę. Tutaj kalendarz narzuca kolor, żywioł, smak, zapach, bodźce wzrokowe, słuchowe, wystrój sali – wszystko – czym planujemy stymulować naszych wychowanków.
Polisensoryczne pobudzanie zmysłów jest najlepszym sposobem przekazywania cennych informacji o tym – co nas otacza, a najlepszymi pomocami dydaktycznymi są te zaczerpnięte z natury.
CELE METODY PORANNEGO KRĘGU:
– Stymulacja percepcji wzrokowej
– Stymulacja percepcji słuchowej
– Stymulacja percepcji dotykowej
– Stymulacja percepcji węchowej
– Stymulacja percepcji smakowej
– Stymulacja zmysłu równowagi
